weerbaarheid

8 redenen waarom kinderen minder weerbaar zijn!

Weerbaarheid wordt gedefinieerd als het kunnen opkomen voor jezelf. Je weet wat je wel en wat je niet wilt. De ‘van Dale’ heeft het over het in staat zijn om tegenstand te bieden. Wat mij betreft is dit nog erg vaag, dus voordat we tot de redenen komen waarom kinderen minder weerbaar zijn moeten we eerst eens meer onderzoek doen naar wat het nou precies inhoud. Daarnaast zijn er verschillende manieren om de weerbaarheid van een kind te verbeteren, maar wat heeft een kind nodig? Is een willekeurige weerbaarheidstraining voldoende?

Bij weerbaarheid denken mensen al snel aan fysiek opkomen voor jezelf. Stevig staan, slaan tegen boksballen, spierkracht etc. Ons lichaam speelt ook een belangrijke rol in onze weerbaarheid, maar er is meer. Om het overzichtelijk te maken zouden we onze weerbaarheid kunnen opdelen in 4 gebieden:

  • Sensomotorische weerbaarheid
  • Mentale weerbaarheid
  • Sociale weerbaarheid
  • Emotionele weerbaarheid

Sensomotorische weerbaarheid

Sensomotorische weerbaarheid gaat over het bewustzijn van je lijf. Je lichaamsgevoel en lichaamsbesef geven je de mogelijkheid om te ontdekken wat je wel en niet kan met je lijf, met andere woorden, wat zijn de mogelijkheden. Dit maakt ook dat je jezelf minder snel kunt over- of onderschatten. Lichaamsoefeningen, spel en bewegen zorgen voor meer lichaamsbewustzijn en vertrouwen in eigen kunnen doordat je ook weet wat je van jezelf (je eigen lijf) mag verwachten. Dit zorgt er voor dat je in (voor jou) dreigende situaties de juiste keuzes kunt maken.

Mentale weerbaarheid

Bij mentale weerbaarheid spreken we eigenlijk over de fitheid van je geest. Zit een kind lekker in zijn vel? Staat hij positief in het leven? Ook belangrijk is in hoeverre een kind mentaal belast wordt. Hoeveel tegenslagen heeft een kind te verwerken? Hoeveel stress heeft een kind? Hoe veilig is de thuissituatie? Wordt een kind overvraagd op school of wellicht ook in de thuissituatie? Al deze elementen hebben te maken met hoe weerbaar een kind mentaal is. En hoe groot je mentale weerbaarheid ook is, het kan ook gewoon op raken. Daarom is het ook zo belangrijk om niet alleen naar het kind te kijken, maar zeker ook naar zijn omgeving.

Sociale weerbaarheid

Sociale weerbaarheid heeft in eerste instantie te maken met het in kunnen zetten van sociale vaardigheden. Hierbij moet je denken aan het kunnen inleven in een ander en het afstemmen van je communicatie op de ander. Dit valt of staat natuurlijk ook met een voldoende motorische en mentale weerbaarheid. Alle gebieden zijn immers met elkaar verbonden. Sociale weerbaarheid gaat er niet alleen om hoe je met andere kinderen om moet gaan, of je sociaal bent en of je kunt samenwerken. Het gaat binnen het samenspel ook over hoe je sociale vaardigheden inzet om er voor te zorgen dat een ander niet over jouw grenzen gaat. Voorbeeld: Kan een kind zich goed inleven in de ander, maar doet hij ook steeds wat de ander graag wil dan gaat hij al snel over zijn eigen grenzen.

Emotionele weerbaarheid

Emotionele weerbaarheid gaat over het herkennen en erkennen van je gevoelens en emoties. Dit begint vaak met het herkennen van je lichaamsgevoel en spanningen in je lijf. Wanneer je deze gevoelens en spanningen tijdig kunt reguleren ben je meer de baas over je emoties. Daarnaast hebben kinderen soms moeite met het koppelen van een juiste emotie aan een gebeurtenis, of ze pieken te vaak in hun emoties waardoor het hun gedrag en de keuzes die ze maken beïnvloed.

Het werkt allemaal samen

Nu weten we wat meer over de verschillende gebieden, maar we kunnen nooit zeggen dat weerbaarheid alleen gaat om 1 gebied. Het is veel ingewikkelder dan alleen stevig leren staan of ‘stop’ kunnen zeggen. Het begint eigenlijk al voordat je geboren wordt. Hoe staan je ouders in het leven, hoe weerbaar zijn zij? Hoe gezond ben je in de buik van je moeder en hoe gezond wordt je geboren? In welk land/regio/plaats/buurt groei je op? Wat zijn je erfelijke kenmerken en wat zijn je capaciteiten om je staande te kunnen houden? Wat maak je mee in je leven? Hoe groot is je steun vanuit je omgeving? Hoe langer ik er over nadenk hoe meer aspecten ik kan opnoemen die te maken hebben met de weerbaarheid van kinderen. Tegelijkertijd besef ik me nog beter hoe gek het zou zijn als je kinderen een weerbaarheidstraining zou aanbieden waarbij vooraf bij iedere les al vast staat wat je kinderen gaat leren. Het is immers van zoveel aspecten afhankelijk hoe een kind in het leven staat en hoe weerbaar het kind is.

Waarom is mijn kind nou minder weerbaar?

Genoeg over wat weerbaarheid nou wel en juist niet is. Nu willen we weten waarom kinderen nou minder weerbaar zijn. Hoe herken je als ouder de reden waarom je kind niet zo weerbaar is? Mijn kind laat over zich heen lopen in samenspel, maar waarom?

1. Fysieke stabiliteit

Wanneer kinderen minder stabiliteit hebben in hun houding en bewegen kunnen ze zich simpelweg letterlijk minder goed staande houden. Dit valt op doordat ze vaak vallen. En als we het toch allemaal letterlijk nemen. Je kunt alleen over je heen laten lopen als je op de grond ligt. Daarnaast geeft vallen ook snel een gevoel van falen. Het minder kracht hebben om jezelf overeind te houden geeft je ook mentaal minder kracht.

2. Prikkelverwerking

Kinderen hebben soms moeite om signalen op te pikken. Informatie gaat langs ze heen waardoor ze bijvoorbeeld te laat zijn om aan te haken in samenspel. Simpel gezegd, wanneer een prikkel langs je heen gaat kan je er ook niet op reageren. Als er gevraagd wordt ‘Wie wil er met mij meedoen?’ en jouw kind hoort dit niet, dan zal hij waarschijnlijk ook niet meedoen en kiest het kind iemand anders. Je alertheid is belangrijk om adequaat te kunnen reageren. Als de prikkelverwerking wat langzamer werkt zal je wat meer tijd nodig hebben om snel en inhoudelijk te reageren. Je prikkelverwerking zorgt er ook voor dat je met de juiste toon iets kunt zeggen en met voldoende kracht een strijdbare houding aan kunt nemen.

3. Negatieve gedachten

‘Ik kan het niet’, ‘ik ben niet goed genoeg’, ‘ik zie er niet goed uit’, ‘anderen willen toch niet met mij spelen’, zomaar een aantal negatieve gedachten die kinderen op jonge leeftijd al kunnen ontwikkelen. Dit kan komen doordat ze dit ook te horen krijgen vanuit hun omgeving. Of dat ze mensen in hun directe omgeving hebben die zelf ook negatieve gedachten hebben waardoor ze een dit gaan overnemen. Negatieve gedachten hebben directe invloed op hoe weerbaar je je kunt opstellen voor je omgeving. Het beïnvloed je zelfvertrouwen en dat heb je juist hard nodig om voor jezelf op te komen. Ook zorgt het er vaak voor dat je steeds minder gaat ondernemen doordat je snel angst hebt voor wat er wellicht komen gaat.

4. Je kind heeft veel last van stress

Je kind is gevoelig voor spanning en laat dit zien doordat hij een gespannen houding aanneemt en ook reactief is in zijn handelen. Nou kun je zeggen dat dit ook een bepaalde alertheid geeft die handig is bij het tijdig reageren op situaties waarin dit nodig is, maar…..
Je kind kan bij te veel spanningen ook te snel reageren op de kleinste prikkel die binnenkomt. Vaak is de reactie dan ook wat te heftig en dit maakt een kind minder weerbaar. Sterker nog, het nodigt zijn omgeving uit om deze reacties uit te gaan lokken. Andere kinderen laten vaak al snel merken dat de reactie van jouw kind buiten de grenzen is en dit maakt jouw kind onzeker. In veel gevallen zorgt het dat dit gedrag alleen maar erger wordt omdat je kind nog meer en nog sneller gaat reageren op de reacties van andere kinderen. Eigenlijk kunnen we zeggen dat jouw kind in zo’n situatie te snel voor zichzelf wil opkomen doordat het zich snel aangevallen voelt. Het schiet dan snel in de verdediging.

5. Jouw kind doet altijd wat de ander wil

Het komt voor dat kinderen zo graag mee willen doen met de ander dat ze alles goed vinden. Ze willen ieder spel wel spelen en stoppen pas als de ander dat wil. Er is geen natuurlijke balans tussen wat de ander wil en wat jouw kind wil. In veel gevallen weet jouw kind geen eens dat hij dat zo doet. Soms vindt hij het zelfs lastig om er achter te komen wat hij eigenlijk leuk vindt. Daar is hij immers ook nooit mee bezig. Diep van binnen heeft ieder kind een eigen ‘wil’ en het zal dan ook altijd gaan ‘knagen’ wanneer je alleen maar doet wat de ander wil doen.

6. Interpretatie van verbale en non-verbale signalen

Je weerbaar opstellen heeft ook te maken met overzicht kunnen houden in sociale situaties. Om overzicht te kunnen houden moet een kind niet alleen een bepaalde alertheid hebben om signalen op te pikken. Het zal ook verbale en non-verbale signalen op de juiste manier moeten kunnen interpreteren. Wat bedoelt iemand met een bepaalde blik? Wat zegt iemand met de woorden die hij gebruikt? En wat zegt het stemvolume en de lichaamshouding over wat iemand jou probeert te vertellen? Dit zijn vaardigheden die kinderen naar mate ze ouder worden steeds beter leren beheersen. Toch kan het zijn dat kinderen deze signalen altijd net anders oppikken dan andere kinderen. Dit kan in sommige gevallen komen doordat een kind hier echt moeite mee heeft zoals bij kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum (ASS), maar het kan ook dat kinderen staan afgesteld op negatieve signalen. Bijvoorbeeld wanneer kinderen een tijd gepest zijn geweest. Deze kinderen kunnen nog steeds snel het gevoel hebben dat ze gepest worden zonder dat dit de insteek was van de ander.

7. Snel huilen

Je emoties zijn niet altijd te reguleren en vooral bij kinderen kan dit nog wel eens het geval zijn. Kinderen kunnen soms wat snel boos worden of in dit geval ook wat snel gaan huilen. Snel huilen kan te maken hebben met met prikkels die wat harder binnenkomen dan bij andere kinderen. Soms kan snel huilen ook een patroon worden dat doorbroken kan worden. Wanneer kinderen snel huilen heeft dit ook invloed op de reactie van andere kinderen. Ook heeft het invloed op de weerbaarheid van het kind. Het tegenstand kunnen bieden is lastiger wanneer een kind moeite heeft om emotioneel stabiel te blijven.

8. Bewust van emoties

Een emotie geeft een lichaamsgevoel. Doordat kinderen zich soms onvoldoende bewust zijn van hun lichaamsgevoel kunnen ze hier ook minder goed op anticiperen. Het koppelen van een lichaamsgevoel aan een emotie is ook een lastige vaardigheid. Als kinderen zich bewust zijn van wat ze voelen kunnen hebben ze ook eerder door wanneer andere kinderen over hun grenzen gaan.

Wat te doen? Weerbaarheidstraining?

Wanneer je kind onvoldoende weerbaar is kun je meerdere dingen ondernemen. Het is eerste is afwachten en kijken of je kind er door ervaring en ‘ouder worden’ beter in wordt. Ieder kind heeft wel eens een fase waarin het minder weerbaar is. Dit is helemaal niet erg en kan ook een oorzaak hebben die in bepaalde tijd weer verdwijnt. Mocht je toch merken dat je kind moeite heeft om zich in bepaalde situaties staande te houden dan zou je een weerbaarheidstraining kunnen overwegen. Hou er rekening mee dat een weerbaarheidstraining vaak uit een standaard aantal lessen bestaat waarbij de inhoud vooraf al bepaald is. Hierdoor biedt FrankBeweegt een individuele weerbaarheidstraining in regio Assen en Zuidlaren aan waarbij de inhoud afgemeten wordt aan de hulpvraag van het kind. Om toch ook in samenspel te oefenen kan er in de loop van een traject geoefend worden in een klein groepje van maximaal 4 kinderen. Mocht je hier meer over willen weten? Mail of bel (0629295123) dan naar info@frankbeweegt.nl. Ook kun je een aanmeldformulier invullen op de website.

Weerbaarheidstraining

Weerbaarheidstraining omgeving Assen en Zuidlaren

FrankBeweegt biedt weerbaarheidstraining in Assen en Zuidlaren voor kinderen tussen 6 en 12 jaar. Deze weerbaarheidstraining wordt aangeboden op de 4 scholen waar ik werkzaam ben in Zuidlaren en Assen. Mocht jouw kind niet op één van deze scholen zitten, geen probleem! Je kind is alsnog van harte welkom voor extra begeleiding.

Wanneer komt mijn kind in aanmerking voor weerbaarheidstraining?

Kinderen kunnen soms moeite hebben om voor zichzelf op te komen in samenspel met andere kinderen, ze zijn dan niet zo weerbaar. Je merkt dan aan je kind dat het minder aansluiting heeft en wellicht wat minder vrolijk is. Het kan ook zijn dat je kind onhandige keuzes maakt in zijn reacties naar anderen zonder zich hier bewust van te zijn. Uiteraard is de relationele ontwikkeling erg belangrijk om je staande te kunnen houden. Dit geldt zowel voor nu, maar ook later als je kind volwassen is. Een weerbaarheidstraining zoals deze sluit heel goed aan bij de hulpvraag van uw kind. Deze training kan dan ook van grote waarde zijn voor de ontwikkeling van je kind.
Kinderen hoeven geen diagnose (classificatie) te hebben op welk gebied dan ook om in aanmerking te komen voor deze training. Het zou voor veel kinderen dan ook een duwtje in de rug zijn om zich weer stabiel en sterk te voelen, zowel in je lijf als in je hoofd.

Wat is de werkwijze bij FrankBeweegt

Bij FrankBeweegt wordt er door middel van spel en bewegen geoefend aan de hulpvraag van uw kind. Dit kan individueel of in een groep (maximaal 4 kinderen). Hierbij wordt een behandelplan op maat gemaakt in tegenstelling tot een vaste les indeling. Ook het aantal lessen kan variëren per kind. Voordat we starten zal er eerst een gesprek plaatsvinden met u als ouder en pas daarna zal er een kennismaking zijn met uw kind. Deze kennismaking zal gelijk in de gymzaal zijn waardoor uw kind gelijk een goede indruk kan krijgen van wat hem/haar te wachten staat. Tijdens deze kennismaking zal het kind ook de ruimte krijgen om vragen te stellen en te beantwoorden om elkaar zo beter te leren kennen. Afhankelijk van wat uw kind nodig heeft starten we eerst individuele lessen om daarna de geleerde voorwaarden (handvatten) in samenspel te leren toepassen.

Voor meer informatie stuur een mail naar info@frankbeweegt.nl of bel 0629295123.

Wie is FrankBeweegt?